O Porto pesqueiro caracterízase polas casas típicas mariñeiras, estreitas, de varios pisos e de gran colorido, que xunto aos diques configuran o Porto como un animado punto de encontro grazas ás rúas peonís, terrazas e restaurantes que acollen a veciños e visitantes.

Construído a comezos do s. XX, é aquí onde se poden observar as tarefas diarias dos mariñeiros, a súa chegada a porto e, mesmo, asistir á venda de marisco e peixe na Lonxa.

Na rúa do Porto e a poucos metros do peirao localízase este monumento realizado por José Antúñez Pousa en 1991. Resalta a dureza da profesión de mariñeiro na Guarda. Tamén rende homenaxe ao traballo complementario pero tan necesario realizado polas mulleres como é a elaboración e mantemento das redes.

Localízase na antiga Ribeira a poucos metros da rúa Malteses nunha zona axardinada. Obra do escultor Magín Picallo en 2004 reflicte á dor da muller cando perde a un ser querido no mar. Representa o sentimento que acompaña ás mulleres mariñeiras: a soidade e a incerteza.

A rúa Malteses é a rúa estreita e mariñeira por excelencia con casas estreitas que dan directamente cara ao mar. Esta tradicional rúa transcorre en paralelo ao actual Paseo marítimo. Este paseo peonil construído sobre as rocas do mar conta con zonas axardinadas e de recreo. Ao final do paseo sitúase a Atalaia que acolle o Museo do Mar e o dique novo. Este dique ou dique pecha o porto da bravura do mar de inverno. Foi pintado conformando un lenzo xigante que reflicte as cores e siluetas das casas típicas mariñeiras e da vida social da Guarda converténdose nun lugar máis de interese.

A actividade pesqueira está moi arraigada na Guarda e segue constituíndo unha das principais fontes de ingresos. Ademais da pesca de baixura actualmente ten gran relevancia económica a de altura. A flota guardesa do peixe espada está considerada como unha das máis importantes de España. A Lonxa atópase no peirao e pódese visitar os días laborais a partir das 16.00 h. para observar as capturas de peixe e marisco: polbo, robaliza, pescada, raia, abadexo, linguado ou o percebe son algúns dos protagonistas segundo a tempada. Na actualidade a poxa é electrónica aínda que só poden participar os profesionais acreditados. Pero segue sendo un privilexio observar un produto tan fresco e como actúan estes profesionais na poxa nun interesante silencio. A Confraría de Pescadores de Santa Tecla xestiona a Lonxa e os permisos de pesca para profesionais e deportivos. Para solicitar un permiso é preciso contactar no tel. 986 61 03 07 ou en cofradia@cofradiaguarda.org

A costa atlántica da Guarda destaca pola bravura e dureza que marcou a xeracións de mariñeiros e as súas familias. Esta costa rochosa conforma un modelo pouco frecuente de costa galega por ser rectilínea, con poucas elevacións e sen cantís. Nas zonas da costa con ventos constantes pódense observar restos de muíños de vento que foron construídos no século XVIII. Estes enxeños foron moi comúns en toda a costa atlántica de mar aberto. Unha excelente maneira de coñecer a beleza da costa atlántica da Guarda é percorrendo a pé as dúas rutas que parten desde o Porto. Cara ao sur a Senda Litoral e en dirección norte a Ruta das Cetarias que permiten coñecer a fisionomía da costa e no inverno observar a dureza do mar.

A senda litoral permite percorrer a costa da Guarda desde o porto até a desembocadura do río Miño, finalizando na Praia do Muíño. A senda é peonil nos seus 3.6 km e para bicicletas ata a metade do percorrido. Esta senda permite gozar da beleza da costa e de grandiosidade do mar mediante un paseo fácil e agradable. Todo o seu percorrido forma parte dun carreiro azul que une a praia marítima de Area Grande e a fluvial do Muíño, ambas as con bandeira azul. Na metade do percorrido a senda de madeira elévase para respectar o Seixal, topónimo que designa os seixos que foron tomando a súa forma coa acción do mar. Ata hai pouco tempo empregáronse para fins diversos, como pesos de pesca, como elementos decorativos, etc., por iso o volume reduciuse drasticamente polo que na actualidade non se permite levar seixos baixo ningún concepto. Ao carón e outro da senda quedan os vestixios recentemente escavados dunha importante salina romana.

Esta ruta peonil comeza no porto cara ao norte bordeando a costa ata case o límite municipal co Rosal. Comparte os primeiros 500 metros coa Senda Litoral e na zona de Agrelo localízase o primeiro panel interpretativo da Ruta das Cetarias. As cetarias son viveiros, antigas construcións en pedra na marxe intermareal para manter o marisco vivo para a súa posterior venda. A Guarda adquiriu un destacado prestixio ao comercializar marisco de gran calidade e este recoñecemento evolucionou na aparición dunha interesante gastronomía na que sobresaen produtos do mar. Esta ruta posta en marcha pola Confraría de Pescadores e o Concello permitiu recuperar e dar a coñecer estes antigos viveiros. Ao longo desta ruta de 4.6 km pódense coñecer os restos de 4 cetarias que aínda se conservan. Mesmo coa marea alta pódese visitar a cetaria de maior envergadura, a cetaria Redonda ou de Pepe Sobrino, despois de pasar a praia de Area Grande cara o norte.

+ Ruta de las Cetárias

O pasado mariñeiro da Guarda, baseado na pesca de baixura tradicional, xerou un interesante patrimonio tanto material como inmaterial. O patrimonio material pódese observar na arquitectura e o urbanismo do barrio mariñeiro e na fachada marítima do porto, pero sobre todo pódese admirar no Museo do Mar, na Atalaia emprazada ao final do Paseo marítimo.

+ Museo del Mar